Τμήμα Φιλολογίας

Κυψέλη 745, 7ος όροφος
Τηλ. 210 727 7625
Φ.Ε.Κ. 4274/30–12–2016 τ. Β’

Διευθυντής

Ευριπίδης Γαραντούδης, Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας, egaran@phil.uoa.gr

Στόχοι του Εργαστηρίου Νεοελληνικής Φιλολογίας

Το Εργαστήριο Νεοελληνικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α. ιδρύθηκε με σκοπό να εξυπηρετεί εκπαιδευτικές και ερευνητικές ανάγκες στα γνωστικά πεδία της Νεοελληνικής Φιλολογίας, της Συγκριτικής Φιλολογίας και της Θεωρίας της Λογοτεχνίας.

Ως στόχοι του Εργαστηρίου Νεοελληνικής Φιλολογίας ορίζονται:

1. Η συμβολή στην κάλυψη των ερευνητικών και διδακτικών αναγκών του Τμήματος Φιλολογίας στα γνωστικά πεδία που προαναφέρθηκαν. 

2. Η σχεδίαση, ανάπτυξη, διάχυση και αξιολόγηση εκπαιδευτικού υλικού σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή, καθώς και η σχεδίαση και υλοποίηση μεθοδολογικών προτύπων και υποδειγματικών διδασκαλιών, με επίκεντρο τις σύγχρονες επί του ζητήματος απαιτήσεις.

3. Η συγκρότηση αρχείων και συλλογών υλικού τεκμηρίωσης, καθώς και η διάσωση, ψηφιοποίηση και αξιοποίηση ερευνητικών πηγών.

4. Η συγκρότηση εξειδικευμένης ερευνητικής βιβλιοθήκης, με υλικό σε έντυπη ή/και ηλεκτρονική μορφή, καθώς και η συγκρότηση ερευνητικών συλλογών ηχογραφήσεων και ταινιών.

5. Η συγκρότηση ερευνητικών ομάδων αποτελούμενων από διδάσκοντες και μεταπτυχιακούς φοιτητές, με στόχο την ερμηνευτική διερεύνηση εξειδικευμένων ή και ευρύτερης απόβλεψης ζητημάτων που αφορούν στη Νεοελληνική Φιλολογία, τη Συγκριτική Φιλολογία και τη Θεωρία της Λογοτεχνίας.

6. Η εκπόνηση ερευνητικών έργων και προγραμμάτων, αυτόνομα ή σε συνεργασία με άλλους ερευνητικούς και ακαδημαϊκούς φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

7. Η δημιουργία και διαρκής ενημέρωση ιστοσελίδας με πληροφορίες για τις δραστηριότητες του Εργαστηρίου.

Ερευνητικά προγράμματα

Η παρουσία του κινηματογράφου στα ελληνικά λογοτεχνικά περιοδικά των μεταπολεμικών και μεταπολιτευτικών χρόνων (1949-2009)

Το ερευνητικό πρόγραμμα «Η παρουσία του κινηματογράφου στα ελληνικά λογοτεχνικά περιοδικά των μεταπολεμικών και μεταπολιτευτικών χρόνων (1949-2009)» εντάχθηκε στο πλαίσιο «Υποστήριξη ερευνητών με έμφαση στους νέους ερευνητές – κύκλος Β ́» (ΕΣΠΑ 2014-2020) και υλοποιήθηκε από τον Απρίλιο 2020 μέχρι τον Οκτώβριο 2021.

Στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος αποδελτιώθηκε υλικό από 12 μεταπολεμικά και μεταπολιτευτικά ελληνικά λογοτεχνικά περιοδικά. Η αποδελτίωση κατέληξε στη δημιουργία μιας σχολιασμένης βιβλιογραφικής καταγραφής η οποία έχει τη μορφή ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων.

Για πρόσβαση στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων που δημιουργήθηκε, αλλά και για αναλυτικές πληροφορίες για το ερευνητικό πρόγραμμα πατήστε εδώ.

Πληροφορίες

Ο ξένος, ο άλλος, ο διαφορετικός: Ταυτότητα και ετερότητα στη λογοτεχνία

(ΕΛΙΔΕΚ, 3η Προκήρυξη Δράσης «Επιστήμη και Κοινωνία» - «Κόμβοι Έρευνας, Καινοτομίας και Διάχυσης». Θεματική 1: Κόμβοι Έρευνας & Καινοτομίας στην Εκπαίδευση)

Επιστημονικός υπεύθυνος του ερευνητικού προγράμματος: Ευριπίδης Γαραντούδης

Μέλη της ερευνητικής ομάδας που εργάζονται στον Τομέα Νεοελληνικής Φιλολογίας του Ε.Κ.Π.Α.:

Δώρα Μέντη, ΕΔΙΠ

Μαρία Νικολοπούλου, ΕΔΙΠ

Διάρκεια προγράμματος: Νοέμβριος 2021-Οκτώβριος 2023 (24 μήνες). Παράταση τεσσάρων μηνών: Νοέμβριος 2023-Φεβρουάριος 2024.

Περιγραφή του προγράμματος:

Βασικός σκοπός του προγράμματος είναι η δημιουργία ενός Κόμβου συνεργασίας ΔΕΠ, ερευνητών και εκπαιδευτικών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με στόχο τη διαμόρφωση δικτύου κειμένων, το οποίο θα διευκολύνει τη διερεύνηση των εννοιών της ταυτότητας και της ετερότητας στις ποικίλες εκφάνσεις τους και στη διαχρονία τους. Στον Κόμβο υπάρχει συνεργασία με σχολικές μονάδες με πολύ διαφορετική φυσιογνωμία, προκειμένου να καλυφθούν διαφορετικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Το δίκτυο κειμένων είναι αποτέλεσμα ερευνητικής εργασίας και τα κείμενα ανήκουν σε ποικιλία κειμενικών ειδών (λογοτεχνικά, πολιτισμικά, χρηστικά, πολυμορφικά). Το υλικό καταγράφεται σε βάση δεδομένων και θα αναρτηθεί στον ιστότοπο του  Εργαστηρίου Νεοελληνικής Φιλολογίας του Ε.Κ.Π.Α. ως ανοικτό μαθησιακό περιεχόμενο, προσβάσιμο μέσω εφαρμογής, προκειμένου να προσφέρει υλικό σε καθηγητές και μαθητές της  Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης που θα τους επιτρέψει την κατανόηση και την αποδοχή των εννοιών της ταυτότητας και της ετερότητας μέσα από ερευνητική προσέγγιση και την ανακαλυπτική μάθηση. Οι εκπαιδευτικοί της Δ.Ε. συμμετέχουν στο πρόγραμμα με τη διερεύνηση των εκπαιδευτικών αναγκών και κυρίως με τον σχεδιασμό και την υλοποίηση εκπαιδευτικών σεναρίων βασισμένων στο Δίκτυο Κειμένων. Τα αποτελέσματα της συνεργασίας διαχέονται μέσω των επιμορφωτικών ημερίδων και του μαθητικού συνεδρίου, το οποίο θα πραγματοποιηθεί στο Αμφιθέατρο της Βιβλιοθήκης της Φιλοσοφικής Σχολής στις 26 Οκτωβρίου 2023.

Ιστοσελίδα του προγράμματος:

https://xenos-allos-diaforetikos.edu.gr/index.php/plerophories

Επιμορφωτικές Ημερίδες:

1. 1ο ΓΕΛ Αχαρνών, 12 Μαΐου 2022.
2. Πρότυπο ΓΕΛ Λέσβου του Πανεπιστημίου Αιγαίου, 28 Ιουνίου 2022.
3. Πύργος, Θεματικό Πάρκο  Ξυστρή, 24 Οκτωβρίου 2022.
4. Μουσικό Σχολείο Ρόδου, 20 Ιουνίου 2023.

Η  πέμπτη επιμορφωτική ημερίδα θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο 2023 στην Αθήνα.

Συμμετοχές της ερευνητικής ομάδας σε επιστημονικά συνέδρια:

Δώρα Μέντη – Μαρία Νικολοπούλου, «Ο ξένος, ο άλλος, ο διαφορετικός: ταυτότητα και ετερότητα στα Ανθολόγια Λογοτεχνικών Κειμένων», Συνέδριο «Αναζητώντας τη γνώση: τα σχολικά εγχειρίδια στο ελληνικό κράτος», Αθήνα, Εθνική Βιβλιοθήκη, 17-19 Δεκεμβρίου 2021, διοργάνωση: Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής. Δημοσίευση:  Δώρα Μέντη – Μαρία Νικολοπούλου, «Ο ξένος, ο άλλος, ο διαφορετικός: ταυτότητα και ετερότητα στα Ανθολόγια Λογοτεχνικών Κειμένων», Αναζητώντας τη γνώση: τα σχολικά εγχειρίδια στο ελληνικό κράτος, 17-19 Δεκεμβρίου 2021, επιμ. Α. Μαστραπάς,  Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Αθήνα 2023, σ. 192-206.

Ευριπίδης Γαραντούδης, «Θρησκευτική ταυτότητα και ετερότητα στα Ανθολόγια Λογοτεχνικών Κειμένων», Συνέδριο « “…και Θεός ην ο Λόγος”. Η διασταύρωση της θρησκείας με τη λογοτεχνία», Ιωάννινα, 19-20 Νοεμβρίου 2022. Διοργάνωση: Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Φιλολογίας, Τομέας Μεσαιωνικής και Νέας Ελληνικής Φιλολογίας. Δημοσίευση: Ευριπίδης Γαραντούδης, «Θρησκευτική ταυτότητα και ετερότητα στα Ανθολόγια Λογοτεχνικών Κειμένων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης», «…και Θεός ην ο Λόγος». Η διασταύρωση της θρησκείας με τη λογοτεχνία. Πρακτικά Επιστημονικού Συνεδρίου,18-19 Νοεμβρίου 2022, Εισαγωγή-Επιμέλεια Βασίλης Μακρυδήμας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Τμήμα Φιλολογίας, Τομέας Μεσαιωνικής και Νέας Ελληνικής Φιλολογίας, Ιωάννινα 2023, σ. 397-412.

Δώρα Μέντη, «Αναγκαστικές μετακινήσεις πληθυσμών και εκπαίδευση», ΠΤΔΕ Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Κτιριακό συγκρότημα Παπαστράτου, Βόλος 2-4 Δεκεμβρίου 2022. Τα Πρακτικά του Συνεδρίου θα δημοσιευτούν εντός του 2023.

Δώρα Μέντη, «Προσφυγικές ροές στη νεοελληνική ποίηση (1922-2022)», Ζ΄ Διεθνές Συνέδριο Ελληνικών Σπουδών στη μνήμη της Ιρίνας Κοβάλεβα, Μόσχα, Πανεπιστήμιο Λομονόσωφ 26-28 Απριλίου 2023. Δημοσίευση: Δώρα Μέντη, «Προσφυγικές ροές στη νεοελληνική ποίηση (1922-2022)», Kathedra, τχ. 15(2), 2023, Ζ΄ Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο Ελληνικών Σπουδών στη μνήμη της Ιρίνας Κοβαλέβα, σ. 135-146.

Μαθητικό συνέδριο:

Βλ. το πρόγραμμα του μαθητικού συνεδρίου εδώ και την αφίσα εδώ​​​​​​​